Identyfikacja i oznaczenie poziomów stężeń i translokacji zanieczyszczeń atmosferycznych w zbiornikach wodnych jako wskaźnik możliwości adaptacyjnych Antarktyki

 
Uczestnicy: Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN
Partnerzy: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Kierownik projektu: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska
Czas realizacji: 2015-…
 
Monitoring prowadzony jest w następujących obszarach:
I. Okolice Polskiej Stacji Antarktycznej
II. Ciek Ornitologów (ang. Ornitologists Creek)
III. Lodowiec Ekologii (ang. Ecology Glacier)
IV. Lodowiec Sphinx (ang. Sphinx Glacier)
V. Lodowiec Baranowskiego (ang. Baranowski Glacier


Lokalizacja obszarów badawczych na zachodnim wybrzeżu Zatoki Admiralicji

Seria próbek jest pobierana co roku w sezonie letnim co najmniej dwukrotnie. Na początku sezonu letniego (grudzień-styczeń) oraz, jeśli jest to możliwe, drugi raz pod koniec sezonu (marzec). Cała seria próbek to łącznie ok. 80 próbek wody (ze strumieni, cieków lodowcowych, jeziorek i wody morskiej), 4 próbki osadu morskiego, 6 próbek śniegu oraz 6 próbek gleby. W terenie wykonywany jest pomiar temperatury, przewodności elektrolitycznej oraz odczynu pH wody. Zebrane próbki są przechowywane i transportowane w chłodniach (-20°C) do Polski, gdzie są poddawane analizie w laboratorium Katedry Chemii Analitycznej Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej. Dotychczas zebrano:

  • 2015/16: dwie serie próbek z całego obszaru badań
  • 2016/17: trzy serie próbek z całego obszaru badań
  • 2017/2018: dwie serie próbek z całego obszaru badań
  • 2018/2019: trzy serie próbek z całego obszaru badań
  • 2019/2020: dwie serie próbek z całego obszaru badań

Uzyskane dane pomiarowe stanowią źródło informacji o zmianach zachodzących w ekosystemach Wyspy Króla Jerzego. Środowisko obszarów polarnych należy do jednego z najmniej zanieczyszczonych na kuli ziemskiej. Z tego względu jego monitorowanie jest tym ważniejsze, ponieważ daje możliwość unikatowej obserwacji bezpośredniego wpływu zanieczyszczeń w skali zarówno lokalnej, jak i globalnej. Określenie kierunków migracji zanieczyszczeń w środowisku antarktycznym umożliwia poznanie rzeczywistego zagrożenia, jakim jest akumulacja związków chemicznych w wybranych elementach środowiska. Monitoring poziomów stężeń zanieczyszczeń obecnych w próbkach środowiskowych pobranych na obszarze Antarktyki stanowi fundament monitoringu stanu środowiska, dzięki któremu możliwe jest podjęcie działań (również prawnych) mających na celu ochronę ekosystemów. Dodatkowym atutem prowadzonych badań jest fakt, iż mają one charakter długoterminowy.

W sprawie danych, proszę kontaktować się z: monitoringi.arctowski@ibb.waw.pl.

Publikacje:

  • Potapowicz J., Szumińska D., Szopińska M., Czapiewski S., Polkowska Ż., 2020, Electrical conductivity and pH in surface water as tool for identification of chemical diversity. ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING S-CHEMIA I INZYNIERIA EKOLOGICZNA S, 27(1):95-111.
  • Potapowicz J.,Szumińska D., Szopińska M., Bialik R.J., Machowiak K., Chmiel S., Polkowska Ż. 2020. Seashore sediment and water chemistry at the Admiralty Bay (King George Island, Maritime Antarctica) – Geochemical analysis and correlations between the concentrations of chemical species. Marine Pollution Bulletin. 152, 110888, DOI: 1016/j.marpolbul.2020.110888.
  • Szopińska M., Szumińska D., Bialik R.J., Dymerski T., Rosenberg E., Polkowska Ż., 2019, Determination of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and other organic pollutants in freshwaters on the western shore of Admiralty Bay (King George Island, Maritime Antarctica), Environmental Science and Pollution Research 26(18):18143–18161, https://doi.org/10.1007/s11356-019-05045-w
  • Potapowicz J., Szumińcka D., Szopińska M., Polkowska Ż., 2019, The influence of global climate change on the environmental fate of anthropogenic pollution released from the permafrost Part I. Case study of Antarctica. Science of the Total Environment, 651: 1534-1548, doi:10.1016/j.scitotenv.2018.09.168
  • Szopińska M., Szumińska D., Bialik R.J., Chmiel S., Plenzler J.,  Polkowska Ż.,  2018, Impact of a newly-formed periglacial environment and other factors on  fresh water chemistry at the western shore of Admiralty Bay in the summer of 2016 (King George Island, Maritime Antarctica), Science of the Total Environment 613–614 (2018) 619–634. http://dx.doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.09.060

Prace doktorskie

  • Szopińska M., 2018, Charakterystyka czynników modyfikujących skład wód powierzchniowych na obszarach peryglacjalnych o znikomej działalności antropogenicznej ze szczególnym uwzględnieniem degradacji wieloletniej zmarzliny i recesji lodowców, Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska (promotor: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska, promotor pomocniczy: dr Danuta Szumińska).

Prace magisterskie

  • Duńska M., 2018, Examination of fresh water chemistry in Maritime Antarctica during austral summer 2017 based on study performed at the western shore of Admiralty Bay and Lions Rump headland. Termin obrony: 06.07.2018 r. (promotor pracy: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska, opiekun pracy: mgr inż. Małgorzata Szopińska).
  • Ostojska M., 2018, Próba określenia wpływu działalności Polskiej Stacji Antarktycznej (Zachodnie Wybrzeże Zatoki Admiralicji) na poziom zanieczyszczeń obecnych w próbkach wód pobranych z obszaru jej bezpośredniego oddziaływania i na przedpolach lodowców Sphinx, Ekologia i Baranowski. Termin obrony: 15.01.2018 r. (promotor pracy: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska, opiekun pracy: mgr inż. Małgorzata Szopińska).
  • Pawłowska N., 2017, Badanie próbek gleby i osadów jako źródła informacji o stanie środowiska obszaru szczególnie chronionego (Antarktyka ASPA 128). Termin obrony: 30.10.2017 (promotor pracy: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska, opiekun pracy: mgr inż. Małgorzata Szopińska).
  • Dąbrowska K., 2016, Identyfikacja i ilościowe oznaczanie zanieczyszczeń obecnych na obszarze Wyspy Króla Jerzego na podstawie badań próbek wód powierzchniowych pobranych w okolicach Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego, Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska (promotor: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska, opiekun: mgr inż. Małgorzata Szopińska).
  • Kleczyk M., 2015, Badanie wpływu działalności antropogenicznej na stan wód powierzchniowych pobranych z okolic Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego, Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska (promotor: prof. dr hab. inż. Żaneta Polkowska, opiekun: mgr inż. Małgorzata Szopińska).

Udział w konferencjach

  • Małgorzata Szopińska, Marek Ruman, Robert Bialik, Żaneta Polkowska Examination of fresh water chemistry in maritime Antarctica during austral summer 2017 AIP Conference Proceedings 2186 (1), 120010.
  • Joanna Potapowicz, Małgorzata Szopińska, Danuta Szumińska, Stanisław Chmiel, Robert Józef Bialik, Żaneta Polkowska „Selected chemical determinants of human activity in land-surface and shallow aquatic sediments at cold environment (King George Island, South Shetland Island, Antarctica).”, XXXVII Sympozjum Polarne Polar Change – Global Change, Poznań (Polska), 7-10.06.2018 r.
  • Małgorzata Szopińska, Danuta Szumińska, Joanna Potapowicz, Robert Józef Bialik, Żaneta Polkowska, „Examination of fresh water chemistry at Lions Rump headland (Maritime Antarctica, King George Island) – preliminary results.”, XXXVII Sympozjum Polarne Polar Change – Global Change, Poznań (Polska), 7-10.06.2018 r.
  • Małgorzata Szopińska, Danuta Szumińska, Robert Bialik, Joanna Potapowicz, Żaneta Polkowska, Markers of anthropogenic activities in fresh waters at periglacial environments (Western Shore of Admiralty Bay, King George Island, Antarctica), International Conference „Interdisciplinary Polar Studies in Poland”, Warszawa (Polska),17-19.11.2017 r.
  • Danuta Szumińska, Małgorzata Szopińska, Robert Bialik,  Żaneta Polkowska, Stanisław Chmiel, Fresh water chemistry in newly-formed periglacial environment at the western shore of Admiralty Bay (King George Island, Maritime Antarctica), International Conference „Interdisciplinary Polar Studies in Poland”, Warszawa (Polska),17-19.11.2017 r.
  • Małgorzata Szopińska, Joanna Potapowicz, Erwin Rosenberg, Żaneta Polkowska. Application of GC-MS/MS for analysis of PAHs and PCBs in polar environmental samples, 23rd International Symposium on Separation Sciences, Wiedeń (Austria), 19-22.09.2017 r.
  • Szopińska M., Polkowska Ż., 2016, A baseline study on contamination levels present in the freshwater samples taken from western shore of Admiralty Bay (King George Island, Antarctica), XXXVI Polar Symposium „Progress in polar research – new experiences and challenges”, Lublin, Poland, 08-11. 06. 2016.
  • Szopińska M., Szumińska D., Kalinowski P., Wolska L., Rosenberg E., Polkowska Ż., Identification and deterimnation of various organic compounds marked as contamination in environmental water samples taken from the western shore of Admiralty Bay (King George Island, Antarctic), Impact of climate change and pollution on vegetation distribution and condition in the temperate, boreal, alpine and arctic zones of northern Europe, Warszawa, 26-27.10.2016r.
  • Szopińska M., Polkowska Ż., 2017, The organic contamination of Antarctic water as a result of long range atmospheric transport of pollution (Admiralty Bay, King George Island), 96th American Meteorological Society Annual Meeting 2017, Seattle (USA), 22–26.01.2017r.

 

Dr Danuta Szumińska z Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczypodczas prac terenowych

Obraz 1 z 4

Dr Danuta Szumińska z Uniwersytetu im. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy podczas prac terenowych, fot. Małgorzata Szopińska