Uczestnicy: Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Uniwersytet Gdański

Czas realizacji: 2023 – 2024 r.

Globalny wzrost temperatury zwiększa intensywność wytapiania lodowców, uwalniając rtęć do środowiska morskiego obszaru Antarktydy. To dotychczas mało zbadane źródło Hg staje się bardziej znaczące w biogeochemii rtęci w regionach polarnych. Zmiany te, szczególnie na wrażliwym środowiskowo obszarze Antarktyki, stanowią poważne zagrożenie dla ekosystemu polarnego. W związku z tym opracowanie reprezentatywnych nieinwazyjnych metod pobierania próbek do regularnego monitorowania poziomów rtęci (zwłaszcza w organizmach na wyższych poziomach troficznych) będzie odgrywać ważną rolę w ocenie wpływu akumulacji rtęci w organizmach w tym regionie polarnym.

Celem monitoringu jest:

I) zbadanie dróg eliminacji rtęci i metylortęci (MeHg) przez zwierzęta zamieszkujące morską Antarktykę.

W tym celu w ramach zadań monitoringowych pobierane były próby ptasie: piór pochodzących z pierzenia, odchodów oraz skorupki jaj po wylęgu a także próby pochodzące od ssaków płetwonogich: odchody i futro z linienia były pobieranie zarówno w pierwszych miesiącach 2023 roku, czyli w sezonie antarktycznym 2022/23, jak i w ostatnich miesiącach roku, które były początkiem sezonu 2023/24. Próby z pierwszej serii są analizowane w Polsce we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim, próby pobierane w drugiej serii oczekują na transport do Polski.

II) próba zrozumienia drogi transportu rtęci ze środowiska morskiego do środowiska lądowego, w której potencjalnym wektorem są zwierzęta morskie takie jak ptaki i ssaki płetwonogie, a także poznania wagi tego zjawiska dla ekosystemów lądowych.

W tym celu pobierane były próby gleby z dwóch zróżnicowanych stref: występowania agregacji zwierząt oraz obszaru pozostającego poza strefą zainteresowania zwierząt. Podobnie jak w przypadku prób zwierzęcych, próby gleby były pobierane w okresie rozliczeniowym dwukrotnie: w pierwszych i ostatnich miesiącach 2023 roku. Pierwsza seria prób, które zostały już przetransportowane do Polski jest analizowana w Polsce we współpracy z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Uniwersytetem Gdańskim. Druga seria zostanie przetransportowana do Polski po zakończeniu sezonu 2023/24.